Алабугада репрессия корбаннарын искә алдылар (фотолар)

Безнең илдә сәяси репрессияләр корбаннарын искә алу көне 1991 елдан бирле билгеләп үтелә. РСФСРның Югары Советы карары шул елның октябрендә кабул ителгән. 1974 елның 30 октябрендә Мордва һәм Пермь сәяси тоткыннары төрмә һәм лагерьларга ябылган кешеләргә карата шәфкатьсезлеккә каршы ач тоту игълан иткәннәр, бу көннең датасы шул вакыйга истәлеге уңаеннан...
1991 елның 18 октябрендә кабул ителгән "Сәяси репрессияләр корбаннарын реабилитацияләү турында" Законга бәйле рәвештә, дәүләт тарафыннан сәяси мотивларны күздә тоткан кешене тормышыннан яисә ирегеннән мәхрүм итү рәвешендә, мәҗбүри төстә психиатрия дәвалау учреждениеләренә урнаштыру, илдән куу һәм гражданлыктан мәхрүм итү, аерым төркемнәрне яшәгән урыннарыннан куып җибәрү һәм башка шундый төрле мәҗбүри чаралар сәяси репрессияләрдән санала. Закон 1917 елның 7 ноябреннән (иске стиль белән 25 октябреннән) репрессия чараларына эләккән кешеләрнең гражданлык хокукларын кире кайтаруны, матди һәм мораль яктан күрелгән зыянны компенсацияләүне күздә тота.
Бу көнне миллионлаган кеше искә ала.
Искә алу көнендә алабугалылар шәһәрдә сәяси репрессия корбаннарын искә алу хөрмәтенә куелган мемориал янында митингка җыелды. Читтән караганда кечкенә булып күренгән мәйдан, кеше күп җыелгач, киңәеп киткәндәй булды. Митингта райбашкарма комитеты башлыгының социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Константин Макаров катнашты. Район башлыгы һәм үзе исеменнән репрессия сынауларын узган алабугалыларга ныклы сәламәтлек, озын гомер, тыныч тормыш теләде.
- Бүгенге чарабыз безне ерак үткәннәргә алып китә. Ел саен 30 октябрьдә без ул коточкыч елларда гаепсезгә рәнҗетелгән, төрмә һәм лагерьларда һәлак булган, язмышлары сәяси эзәрлекләүләр аркасында җимерелгән ватандашларыбызны искә алабыз. Алабуга районыннан 1600 дән артык кеше репрессияләргә эләккән. Бүген аларның 69ы гына исән. Безнең онытырга хакыбыз юк. Бүген мәктәпләрдә чаралар узды. Һәркем олыларча фикер йөртеп, үзенең кичерешләре белән бүлеште. Кеше тормышыннан кыйммәтлерәк бер нәрсә дә юк - аларның бердәм фикере шундый. Бүген исән булганнарны кайгыртып, корбан булганнарны хәтердә саклап яшик, - диде ул митингтагыларга мөрәҗәгать итеп.
Халык репрессияләргә аеруча 1937-1938 елларда дучар ителгән. Рәсми мәгълүматларга караганда, сәяси гаепләүләр буенча 1,5 миллион кеше хөкем ителә, 1,3 миллион суд карамагында булмаган органнар тарафыннан кулга алынган, 700 меңгә якын кешене атып үтерелгән. Шул вакытта совет кешеләре тормышына "халык дошманы" дигән сүз кереп кала. 1937 елның 5 июлендә чыккан Политбюро карары белән "халык дошманы" хатыны булган хатын-кызларны 5-8 елга лагерьга җибәрә торган булганнар. Аларның балаларын лагерь тибындагы колонияләргә яисә махсус балалар йортларына җибәргәннәр.
Сталин хаким иткән елларда күпме кеше милли билге буенча юкка чыгарылган. Армиядәге командирларның 45 проценты юк ителгән. Сугыш елларында һәм сугыштан соңгы елларда камалышта калып, аннан исән чыккан, Германиядә әсирлектә булганнар коточкыч репрессиягә эләккән.
1960-1980 елларда башкача фикерләү сәяси эзәрлекләүләр өчен төп сәбәп булган. Гомумән, репрессия елларында уннарча миллионлаган халык - җәмгыятебезнең иң асыл кешеләре һәлак булган.
Шәһәрнең сәяси репрессия корбаннары союзы рәисе Шәмсия Мингалимова шул вакытлар турында сөйләде. Аның чыгышы бик тәэсирле һәм тирән мәгънәле булды.
- Реабилитация хакында закон чыгуга 5 ел үткәч, шәһәрдә шушы мемориал ачылды. Рәхмәт аны булдырганнары өчен. Алабуганың үзендә генә дә 1937 елда 140 ка якын кеше атып үтерелгән. Яшьләр һәм киләчәк буыннар үз иленең чын тарихын белсен иде. Гаебе булмаган кешеләрне, үз халкыңны юк итәргә ярамый.
Кадерле ватандашлар!
Бер-берегезгә мәрхәмәтле булыгыз! Ватанны яратыгыз һәм аңа тугърылыклы хезмәт итегез! Бу чараны оештыручыларга һәм митингка килүчеләргә рәхмәт. Бер-берегезне яратыгыз һәм саклагыз! - дип тәмамлады сүзен Шәмсия апа.
Студентлар, укучылар чыгышын да тын да алмый тыңладык. 2 нче татар гимназиясе укучысы Кирилл Балобановның татарча шигырьне яңгыратып, матур сөйләп бирүе аеруча йөрәкләргә сары май булып ятты.
Митингка килүчеләр репрессия корбаннарын бер минут тынлык белән искә алдылар. Мемориалга чәчәкләр куелды.
Тын мәйдан өстендә эленеп торган авыр соры болытлар күңелләргә тулган сагышны тагын да тирәнәйтте. Аратада торган ялгыз шәм уты һәм йөрәктән тамган кан тамчыларыдай кызыл канәфер чәчәкләре мемориал тынлыгын саклап калды.
Зөлфия ПРИМАКОВА
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
-
27 гыйнвар 2021 - 10:00Алабуга районы Яковлево авыл җирлегендә отчет сессиясе узды Яковлево авыл җирлеге башлыгы Ольга Козырева узган атнада 2020 елда башкарылган эшләр турында хисап тотты.500
-
27 гыйнвар 2021 - 09:38Ленинград камалышы — тарихның онытылмас бите Ленинград камалышы Россия тарихында озакка сузылган һәм иң фаҗигале вакыйгаларның берсе. 872 көн дәвам иткән мәхшәр 2 миллионнан артык кешенең гомерен өзә. 1944 елның 27 гыйнварында Ленинград шәһәре тулысынча немец гаскәрләреннән азат ителә.1500
-
27 гыйнвар 2021 - 09:30Алабугада район ветераннар Советының яңа рәисе сайланды Шәһәр Мәдәният сараенда ветераннар Советының отчет-сайлау конференциясе узды.1400
-
26 гыйнвар 2021 - 17:56Татарстанда короновирустан тагын 4 үлем очрагы теркәлгән Пандемия башланганнан бирле 26 гыйнварга COVID-19дан үлүчеләр саны 247 кешегә җиткән.8000
-
26 гыйнвар 2021 - 17:00Алабугада «Мин Шишкин кебек рәсем ясыйм» бәйгесе башланды Конкурста катнашу өчен сәнгать мәктәпләрендә укучы 7 яшьтән 16 яшькә кадәрге яшь рәссамнар чакырыла.5000
-
26 гыйнвар 2021 - 15:15Алабуга пассажир ташучылары юл йөрү бәясен 22 сумга кадәр күтәрүне сорый Юл йөрү бәясен арттыру турындагы мөрәҗәгатьләрен пассажир йөртүчеләр шушы вакыт эчендә ягулык-майлау материалларының, транспортның,техник хезмәт күрсәтүнең бәясе арту белән аңлата.5200
-
26 гыйнвар 2021 - 15:00Алабугада «Бала — төп пассажир» акциясе старт ала 2020 елда Алабуга районында юл-транспорт һәлакәтендә 20 бала зыян күргән.5100
-
26 гыйнвар 2021 - 14:29Алабугада Россия студентлары көне үтте Чарада җыр-бию, төрле бәйгеләр, уеннар оештырылды, актив студентлар бүләкләнде.6200
-
3 декабрь 2020 - 10:57«Татмедиа» газета-журналларына ташлама белән язылырга җитешегез
-
9 ноябрь 2020 - 19:41Сездә салкын тию, ОРВИ яки COVID-19 симптомнары бармы? Аларны бер-берсеннән ничек аерырга?
-
26 гыйнвар 2021 - 13:28Алабугада «Җиңү өчен тест» акциясе бараАның кысаларында алабугалылар ВИЧ инфекциягә бушлай экспресс-тест узарга мөмкин.10600
-
24 гыйнвар 2021 - 09:00Алабугада мәктәп һәм балалар бакчаларында хезмәт күрсәтү сыйфатын бәяләделәр 83 учреждение тикшерелгән.19200
-
24 гыйнвар 2021 - 18:20Татарстанда коронавирус инфекциясеннән өч ир-ат вафат булган Пандемия башланганнан бирле 24 гыйнварга COVID-19дан үлүчеләр саны 240 кешегә җиткән.15600
-
25 гыйнвар 2021 - 11:50Татарстанда соңгы тәүлектә короновирус йоктыруның 87 яңа очрагы ачыкланган Алабугада соңгы тәүлектә Сovid-19 белән авыручылар теркәлмәгән.14400
-
24 гыйнвар 2021 - 14:00Алабугалылар «соры» хезмәт базары турында хәбәр итә ала «Кайнар линия» телефоны: 4-48-98.13000
-
25 гыйнвар 2021 - 10:05Рөстәм Миңнеханов Чаллыда яңа онкология үзәген ачты Онкология үзәген төзү Россия Хөкүмәте һәм Татарстан Хөкүмәте ярдәме белән мөмкин булды һәм КамАЗның 50 еллыгына багышланды.12400
-
24 гыйнвар 2021 - 12:51Татарстанда соңгы тәүлектә 86 кеше коронавирус инфекциясе йоктырган Алабугада бер яңа очрак теркәлгән.12300
-
24 гыйнвар 2021 - 12:29Фәрит Габделганиев Кытай интернет-сәүдә тәҗрибәсенә ориентлашырга тәкъдим итте Татарстанның 12 меңнән артык компаниясе маркетплейслар аша сәүдә потенциалына ия.11900
-
25 гыйнвар 2021 - 19:17Татарстанда короновирустан тагын 3 кеше үлгән Пандемия башланганнан бирле 25 гыйнварга COVID-19дан үлүчеләр саны 243 кешегә җиткән.11200
-
26 гыйнвар 2021 - 13:28Алабугада «Җиңү өчен тест» акциясе бара Аның кысаларында алабугалылар ВИЧ инфекциягә бушлай экспресс-тест узарга мөмкин.10600
-
25 гыйнвар 2021 - 14:50Алабугада юл буенда калдырылган машиналар кар чистарту техникасына комачаулый Мондый машиналар штрафстоянкага җибәрелә.10400
-
25 гыйнвар 2021 - 08:39Алабугада «Җиңү өчен тест» акциясе үтәчәк Аның кысаларында алабугалылар ВИЧ инфекциягә бушлай экспресс-тест уза ала.10300
-
25 гыйнвар 2021 - 15:10Алабугада язгы ярминкәләр эшли башлаячак Халык ярминкәләре 6 февральдә ике урында үтәчәк.9800
-
25 гыйнвар 2021 - 09:23Татарстанда илкүләм проектларны гамәлгә ашыруга елына 21,9 млрд сум акча юнәлтелә Федераль һәм республика бюджеты средстволары уңайлы мохит, төзелеш һәм башка проектларга тотылачак.9700
-
25 гыйнвар 2021 - 16:40Татарстанда Халыкара туган телләр көнен 170 төрле ысул белән билгеләп үтәргә мөмкин булачак Чараларның бер өлеше онлайн-форматта узачак.8800
-
25 гыйнвар 2021 - 14:23Рөстәм Миңнеханов поликлиникаларны медицина хезмәткәрләре белән тәэмин итәргә кушты Беренчел звено хезмәткәрләренә иң зур кытлык Лениногорск, Аксубай, Спас һәм Зәй районнарында күзәтелә.8600
-
25 гыйнвар 2021 - 16:01Дамир Фәттахов 23 гыйнварда митингта булган яшьләр белән очрашу үткәрәчәк Ведомствода каршы тору акциясендә катнашырга теләк белдергән яшьләрнең фикерләрен ишетергә телиләр.8300
-
26 гыйнвар 2021 - 17:56Татарстанда короновирустан тагын 4 үлем очрагы теркәлгән Пандемия башланганнан бирле 26 гыйнварга COVID-19дан үлүчеләр саны 247 кешегә җиткән.8000
-
26 гыйнвар 2021 - 08:19Рөстәм Нуриев Алабуганың баш врачын туган көне белән котлады Район башлыгы Рамил Сәфәровның әлеге постны катлаулы пандемия чорында җитәкләве турында искәртте6600
-
24 гыйнвар 2021 - 16:00Киви дәвалый! Кивида А, В, В1, В2, В3, В6, С, Е витаминнары, магний, калий, каротин, ферментлар, минераль тозлар, натрий, клетчатка, никотин кислотасы бар.6400
-
26 гыйнвар 2021 - 09:13Алабуга интернат-мәктәбендә шахмат зонасы ачылды Аны ачуда ТРсы Дәүләт Советының мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты рәисе урынбасары Людмила Рыбакова катнашты.6300
-
26 гыйнвар 2021 - 10:03Татарстанда кичә 85 кеше COVID-19 йоктырган Алабугада кичә короновирус йоктыруның 2 очрагы теркәлгән.6200
-
26 гыйнвар 2021 - 14:29Алабугада Россия студентлары көне үтте Чарада җыр-бию, төрле бәйгеләр, уеннар оештырылды, актив студентлар бүләкләнде.6200
-
26 гыйнвар 2021 - 09:54Үткән ел Татарстан 11 илкүләм проект кысаларында 50 федераль проектны гамәлгә ашыруда катнашты 2020 елда республикада социаль-икътисади шартларны яхшыртуга юнәлтелгән барлыгы 50 федераль проект тормышка ашырылды.6000
-
24 гыйнвар 2021 - 10:002020 елда Алабуга районында 12 икътисади проект гамәлгә ашырылган Шуның ярдәмендә 500дән артык эш урыны булдырылган.5800
-
26 гыйнвар 2021 - 09:42Алабугада спортчыларны бүләкләделәр Шәһәр хакимиятендә үткән киңәшмә бүләкләүдән башланды.5700
-
26 гыйнвар 2021 - 11:23Татарстанда элегрәк барлыкка килгән хокукларны теркәүгә дәүләт пошлинасы бетерелде Төбәк инициативасы Россия Финанс министрлыгы тарафыннан хупланды.5600
-
26 гыйнвар 2021 - 15:15Алабуга пассажир ташучылары юл йөрү бәясен 22 сумга кадәр күтәрүне сорый Юл йөрү бәясен арттыру турындагы мөрәҗәгатьләрен пассажир йөртүчеләр шушы вакыт эчендә ягулык-майлау материалларының, транспортның,техник хезмәт күрсәтүнең бәясе арту белән аңлата.5200
-
26 гыйнвар 2021 - 15:00Алабугада «Бала — төп пассажир» акциясе старт ала 2020 елда Алабуга районында юл-транспорт һәлакәтендә 20 бала зыян күргән.5100
-
26 гыйнвар 2021 - 17:00Алабугада «Мин Шишкин кебек рәсем ясыйм» бәйгесе башланды Конкурста катнашу өчен сәнгать мәктәпләрендә укучы 7 яшьтән 16 яшькә кадәрге яшь рәссамнар чакырыла.5000
-
27 гыйнвар 2021 - 09:38Ленинград камалышы — тарихның онытылмас бите Ленинград камалышы Россия тарихында озакка сузылган һәм иң фаҗигале вакыйгаларның берсе. 872 көн дәвам иткән мәхшәр 2 миллионнан артык кешенең гомерен өзә. 1944 елның 27 гыйнварында Ленинград шәһәре тулысынча немец гаскәрләреннән азат ителә.1500
-
27 гыйнвар 2021 - 09:30Алабугада район ветераннар Советының яңа рәисе сайланды Шәһәр Мәдәният сараенда ветераннар Советының отчет-сайлау конференциясе узды.1400
-
27 гыйнвар 2021 - 10:00Алабуга районы Яковлево авыл җирлегендә отчет сессиясе узды Яковлево авыл җирлеге башлыгы Ольга Козырева узган атнада 2020 елда башкарылган эшләр турында хисап тотты.500
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Алабуга нуры (Луч Елабуги)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл №ФС77-47504 от 30.11.2011
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Качаева Сабина Равильевна
Адрес редакции: 423600, Республика Татарстан, г. Елабуга, ул. Окружное шоссе, д. 15
Телефон редакции: (85557) 3-81-11, 3-25-45
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика