Алабугада традицион җәядән ату буенча «Туган батыр» IV Бөтенроссия турниры узды

2 нче август көнне Алабуга шәһәрчегендә традицион җәядән ату буенча «Туган батыр» IV Бөтенроссия турниры узды. Анда Татарстан, Башкортостан, Әстерхан, Кемерово һәм Омск өлкәләреннән 107 кеше катнашты.

Программага уктан ату, шулай ук яшүсмерләр арасында көрәш буенча ярышлар, «Туган батыр» анимацион фильмының премьерасы (4 сентябрьдә ул федераль прокатта старт алачак) кертелгән иде. Моннан тыш, теләге булганнар уктан һәм арбалеттан ата, интерактив зонада балта һәм сөңге ыргытуда үз көчләрен сынап карый алдылар, мастер-классларда катнаштылар, ярминкәдә истәлекле сувенирлар һәм халык һөнәрләре әйберләре сатып ала алдылар, милли ризыклардан авыз иттеләр, фотозоналарда атмосфералы сурәтләр ясадылар, ә яшь кунаклар аттракционнарда уйный алдылар.

Ачылу тантанасы алдыннан галим һәм дин белгече, Дубай халыкара изге Коръән премиясенең Коръән әзерләү комиссиясе башлыгы, Мөхәммәд пәйгамбәрнең токымы, Берләшкән Гарәп Әмирлекләреннән Шәех Мамун ар-Рави аятьләр укыды. Соңрак Алабуга шәһәрлеге Кирмән-мәчете территориясендә күмәк намаз укылды.

Алабуга районы башлыгы Рөстәм Нуриев Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнехановка проектка ел саен грант ярдәме өчен рәхмәт белдерде, шулай ук барлык кунакларга һәм турнирда катнашучыларга да. Ул билгеләп үткәнчә, «Алабугада җәйге кичләр» музыка фестивален һәм Спас ярминкәсен киләсе елга күчерергә туры килде, шуңа күрә кешеләр мондый бәйрәмнәрне бик сагына.

Шулай ук АМР башлыгы берничә алабугалыга 2020 елда Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов кушуы буенча эшли башлаган «Безнең ишегалды» республика программасын тормышка ашыруга керткән зур өлешләре өчен рәхмәт хатлары тапшырды.

Мөфти, Татарстан Республикасы Мөселманнары Диния нәзарәте рәисе Камил хәзрәт Сәмигуллин уктан ату һәм атта йөрү пәйгамбәребезнең сөннәте, диде. 

ТР Дәүләт Советы депутаты, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты рәисе Данис Шакиров ассызыклаганча, бу спорт һәм милли мәдәният бәйрәме бик күп кешеләрнең уртак тырышлыгы нәтиҗәсендә генә мөмкин булды. Ул шулай ук Алабуга дәүләт музей-ядкарьлеге генераль директоры Гөлзадә Руденкога һәм укчылар турнирына нигез салучы, «Туган авылым» комплексы хуҗасы Радик Габдрахмановка һәм «Туган Батыр» проекты җитәкчесе Айсылу Җамалиевага рәхмәт хатлары тапшырды.

Җавап сүзендә Гөлзада Руденко Алабугада бу көннәрдә чаң кагулар һәм Коръән сүрәләре яңгыравын билгеләп үтте. Мондый бердәмлек Россиядә генә мөмкин, һәм бу тормышка шатланырга һәм алга барырга көч бирә.

Радик Габдрахманов турнирның максатын ассызыклады — үткән һәм хәзерге заман арасында бәйләүче звено булу, яшьләргә ата-баба традицияләре турында сөйләү һәм рухи һәм мәдәни кыйммәтләргә кызыксыну уяту. Ул шулай ук чара кунакларына ярдәмнәре өчен рәхмәт белдерде. «Без иң яхшы республикада яшибез. Безнең барысы да бар — һәм бу безнең Раис һәм аның командасының казанышы».

Турнир кунакларының рәхмәт сүзләренә ТР Дәүләт Советы депутаты Данис Зарипов та кушылды. Үз чиратында, ТР Президенты каршындагы Мәдәниятне үстерүгә ярдәм итү фонды башкаручы директоры Нурия Хашимова: «Туган як тарихын күренекле шәхесләр тудыра. Безнең республика һәм бөтен ил үз шәхесләре белән хаклы рәвештә горурлана. Аларның мирасын саклап калу һәм буыннан-буынга тапшыру — безнең изге бурычыбыз».

Төркия Республикасының Казандагы Генераль консулы Угур Йылмаз «Туган батыр» ның барлык төркиләр өчен дә бик мөһим проект булуын әйтте. Казахстан Республикасының Казандагы Генераль консулы Ерлан Исхаков чакыру өчен рәхмәт белдерде һәм турнирда катнашучыларга уңышлар теләде. Кыргызстан Республикасының Казандагы Генераль консулы Эрик Бейшимбиев бу сүзләргә кушылды, мондый вакыйгалар халыклар һәм конфессияләр арасындагы дуслыктан башка уңышлы уза алмый, чөнки «безнең бүлешер нәрсәбез юк», дип билгеләп үтте.

Яр Чаллы һәм Алабуга епискобы Гавриил әйтүенчә, кеше гармонияле булырга тиеш — рухи үсешсез физик үсеш тә юк. Безнең яшьләр дә Туган батыр кебек гүзәл геройларны үрнәк итеп алырга тиеш.

Көн азагында йомгак ясалды һәм җиңүчеләрне бүләкләделәр. Укчыларны берничә номинация буенча бүләкләделәр: «Балалар: малайлар» һәм «Балалар: кызлар», «Ирләр арасында яңа укучылар», «Хатын-кызлар арасында яңа укучылар», «Ир-атлар-мастер», «Хатын-кызлар-мастер». Аларга истәлекле бүләкләр һәм акчалата премияләр тапшырылды. «Иң яхшы костюм» номинациясе дә бар иде, чөнки катнашучылар, традиция буенча, Россиянең төрле чор халыклары костюмнарында ярыштылар.

Башкортстан Республикасының атлы һәм традицион уктан ату федерациясе президенты, баш судья Юлай Галиуллин спортчыларның әзерлеге югары дәрәҗәдә булуын һәм Россия җыелма командасы составына керүнең яхшы перспективаларын билгеләп үтте. Судья, уктан ату буенча Россия спорт җыелма командасының өлкән тренеры Санал Очиров турнирны уздыру урыны — риваятьләр белән сугарылган борынгы җир, дип билгеләп үтте.

Россия Федерациясенең традицион җәядән атуны үстерү комитеты җитәкчесе, «Ефәк юлы» Дагыстан җәядән ату һәм этноспорт Федерациясе Президенты Җамал Мәхтибеков болай дип әйтте: «Дүрт ел элек, беренче турнир башланыр алдыннан, без уклар аттык, һәм бүген сез эмблемада киләчәккә оча торган укны күрәсез. Ә тагын без күктә ике бөркет күрдек — бу җирне саклаучыларның безгә ярдәм билгесе».

«Эссен Продакшн АГ» генераль директоры урынбасары, «Махеев» хәйрия фондының башкарма директоры Илдар Галиев катнашучыларга хәерле юл һәм яңа уңышлар теләде. Алабуга Җәмигъ мәчете имамы Хәлим хәзрәт Шәмсетдинов билгеләп үткәнчә, турнир елдан-ел киңәя, анда күбрәк балалар катнаша, бу бик мөһим.

Моннан тыш, турнирны оештыручыларга Казан рәссамы Арслан Ибраһимов истәлекле бүләк ясады: көн дәвамында ул дала сугышчысы сурәте төшерелгән картина иҗат итте. Аны «Махеев» хәйрия фондына тапшырдылар.

Күмертау шәһәреннән (Башкортстан) «Хатын-кызлар арасында яңа укучылар» номинациясендә беренче урынны алган Дилара Ярушева:

— Мин уктан ату белән бер ел гына шөгыльләнәм. Башта ирем мавыкты, аннары мине дә үзе артыннан тартты. Бик ошый. Алабугада беренче тапкыр, монда бик матур. Турнир бик шәп, оештыручыларга рәхмәт.

Алабугадан Мөхәммәт Гомәров, «Ирләр арасында яңа укучылар» номинациясендә җиңүче:

— Уктан ату белән дүрт ел шөгыльләнәм. Бу безнең дөньяда алай ук билгеле булмаган кызыклы спорт. Мин "Туган батыр«ның барлык дүрт турнирында да катнаштым. Профессионаллар белән аралашу — ул бәяләп бетергесез тәҗрибә.

Исегезгә төшерәбез, чараны ТР мөселманнары Диния нәзарәте, Алабуга шәһәре һәм Алабуга районы мөхтәсибәте, Алабуга дәүләт музей-ядкарьлеге, «Туган авылым» Милли-туристик комплексы, Башкортстан Республикасының традицион угыннан атуны үстерү буенча «Мәргән уксы», «МАКСАТ» спорт клубы (Алабуга), Россия Федерациясе уктан ату федерациясе һәм Татарстан Республикасы спорт министрлыгы оештыра. Турнир Татарстан Республикасы Рәисенең гражданлык җәмгыятен үстерү буенча гранты ярдәмендә уздырыла.

Ярышларда уктан атуда тәҗрибәсе һәм күнекмәләре булган 16 яшьтән өлкәнрәк ир-атлар һәм хатын-кызлар, шулай ук аерым ярышларда 10 яшьтән 15 яшькә кадәрге яшүсмерләр катнаша. Ярышлар 8 этапта уза.