«Татарча диктант»: татар теле миллионлаган кешене берләштерде

«Татарча диктант» — бөтен дөнья татарларын берләштерә торган зур акция. Аны беренче тапкыр 2016 елда Бөтендөнья татар яшьләре һәм иҗат активистлары форумы инициативасы белән үткәрделәр.

Диктант чикләре елдан-ел үсә. Бүген аңа Россиянең 74 төбәгеннән һәм дөньяның 31 иленнән кешеләр кушылды. Быел акция бөтен планета буенча 7 меңгә якын мәйданчыкта миллионнан артык катнашучыны җыйды.

Диктант-2025 танылган татар мәгърифәтчесе Каюм Насыйриның 200 еллыгына багышланды. Катнашучылар аның «Кабуснамә» әсәреннән өзекне яздылар. Текст матур гына түгел, мәгънәсе буенча тирән дә булып чыкты.

Шунысы кызык, биредә бәяләү — үзенчәлекле. Узган елдагы кебек үк, «бишле» билгесен алу өчен, сез эшегездә өчтән артык хата җибәрмәскә тиеш. Тикшерүчеләр аңлы рәвештә "өчле«дән түбән бәя куймый, чөнки диктантның төп бурычы — белемнәрне тикшерү түгел, ә кешеләрне телне өйрәнергә кызыксындыру, татар теленең матурлыгын күрсәтү.

Алабугада А. С. Пушкин исемендәге Үзәк китапханә төп мәйданчык булды. Катнашучылар өчен текстны әйдәп баручы китапханәче Гүзәл Шәрипова укыды. Шул ук вакытта акциягә шәһәр һәм район мәктәпләре дә кушылды.

— Диктант өчен бик әйбәт текст сайланылган. Каюм Насыйриның теле «тәмле», чын, чиста татар теле. Бик зур рәхмәт әлеге чараны оештыручыларга. Дөресен әйткәндә, берничә ел катнаша алмадым, ләкин киләчәктә бик теләп катнашырмын дип уйлыйм, — дип хис-кичерешләре белән уртаклашты Тәҗрия Җәләева, «Чулман» әдәби-музыкаль берләшмәсе җитәкчесе.

— Диктант минем өчен, дөресен генә әйткәндә, авыр булды. Мин әлеге акциядә беренче тапкыр катнашам, мәктәпне 15 ел элек тәмамладым. Шуңа күрә татарча язу инде авыррак бирелә. Икенче елга да катнашырмын дип уйлыйм, — диде алабугалы Ләйсән Рәимҗанова.

Менә шулай бер диктант күпме кешене берләштерде. Татар теле югала дип борчылсак та, мондый чаралар булганда, аның киләчәге, һичшиксез, өметле.